Máy sóng ngắn trị liệu là gì? Cách hoạt động và ứng dụng hiệu quả trong vật lý trị liệu

Máy sóng ngắn trị liệu là thiết bị phổ biến trong ngành phục hồi chức năng và vật lý trị liệu. Nó giúp giảm đau, tăng tuần hoàn và cải thiện khả năng vận động cho người bệnh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về công nghệ, cách hoạt động và ứng dụng hiệu quả của máy sóng ngắn – dù bạn không phải là chuyên gia y tế.

1. Sóng ngắn trị liệu là gì?

Máy sóng ngắn sử dụng sóng điện từ với tần số 27.12 MHz – đây là tần số chuẩn trong y tế. Khi sóng này đi vào cơ thể, nó sinh ra nhiệt bên trong mô (nội nhiệt), từ đó:

Làm giãn mạch máu
Tăng tuần hoàn
Giảm co thắt cơ
Hỗ trợ chữa lành mô tổn thương

2. Các công nghệ phát sóng: Bóng điện tử và Mạch điện tử

Hiện nay có 2 loại máy sóng ngắn:

Máy dùng bóng điện tử (valve tube): Cho công suất cao, nhiệt sinh ra nhanh và sâu. Tuy nhiên bóng có thể hư hỏng theo thời gian, cần thay thế.
Máy dùng mạch điện tử (solid-state): Nhỏ gọn, ổn định, dễ điều khiển hơn, ít phải bảo trì.

Điều quan trọng: Độ sâu tác động không phụ thuộc vào loại công nghệ, mà chủ yếu dựa vào loại điện cực sử dụng và công suất điều trị.

3. Phân biệt điện cực điện dung và điện cực điện cảm

Điện cực điện dung (capacitive): Dạng bản kim loại, đặt trên da. Năng lượng tập trung vùng nông → phù hợp điều trị mô mềm, lớp mỡ, vùng nông.
Điện cực điện cảm (inductive): Dạng vòng cuộn dây, không tiếp xúc da. Tạo ra dòng điện xoáy sâu trong mô → hiệu quả với cơ lớn, khớp sâu.

4. Chế độ phát: Liên tục và Ngắt quãng

Liên tục: Phát sóng không ngừng → tạo nhiệt rõ rệt. Dùng cho viêm mạn tính, cứng khớp, xơ dính.
Ngắt quãng (pulsed): Phát sóng theo nhịp xung → giảm nhiệt, chủ yếu hiệu ứng sinh học. Dùng cho viêm cấp, đau cấp mà không làm nóng mô nhiều.

5. Công suất trị liệu và hiệu quả

Thấp (10–50W): Hiệu ứng nhẹ nhàng, dùng cho vùng nhạy cảm hoặc bệnh cấp tính.
Vừa (50–150W): Sinh nhiệt vừa, cải thiện tuần hoàn, thư giãn cơ.
Cao (150–300W): Tác động sâu, cải thiện co rút, mô xơ lâu năm.

6. Máy sóng ngắn trị liệu phù hợp với ai?

✅ Người đau lưng, đau vai gáy, khớp gối
✅ Người bị co rút, teo cơ, sẹo mô sâu
✅ Bệnh nhân phục hồi sau chấn thương, sau mổ
✅ Người lớn tuổi có thoái hóa khớp

⚠️ Không dùng cho người có máy tạo nhịp tim, phụ nữ mang thai, hoặc vùng có kim loại cấy ghép.

7. Kết luận

Máy sóng ngắn trị liệu là thiết bị hiệu quả, an toàn và phổ biến trong phục hồi chức năng. Với sự lựa chọn đúng loại điện cực, chế độ phát và công suất, thiết bị có thể mang lại kết quả điều trị tối ưu cho từng nhóm bệnh nhân.