Vật lý trị liệu mặt ngoại biên
Liệt mặt là bệnh thường gặp,liệt mặt có hai loại – liệt mặt trung ương và liệt mặt
ngoại biên , tùy theo vị trị tốn thương thần kinh . chấn đoán liệt mặt không khó, nhưng khó khăn khi chấn đoán định khu . liệt mặt có thể đơn thuần hoặc có thể kết hợp liệt ½ người cùng bên hoặc đối bên .
-liêt mặt ngoại biên là hội chứng tốn thương dây thần kinh số VII gây nên giảm hoặc mất vận động các cơ ở mặt .
- Nguyên nhân : có nhiều nguyên nhân thường gặp
- Do viêm nhiễm
- Do sang chấn
- Do chèn ép thần kinh đoạn đi qua xương đá
- Do khối u : U dây thần kinh số VII , U gốc cầu tiểu não , u độc nền sọ
- Do lạnh
- Do vius
1. Triệu chứng :
– Liệt mặt biểu hiện liệt toàn bộ hoặc một phần vận động cơ mặt
- bệnh nhân có bộ mặt đờ đẫn , mất các đường nét tự nhiên
-Trương lực cơ mặt bên liệt giảm sệ xuống , mắt nhắm không kín, khe mắt bên liệt rộng hơn bên lành lông mày bên liệt hạ xuống , rãnh mũi má bên liệt mất , nhân trung lệch sang bên lành
- Nước bọt thường chảy ra mép bên liệt , khi ăn thức ăn thường động lại ở má bên liệt .
- Khi bệnh nhân làm động tác theo ý muốn thì sự mất cân đối rõ
- Khi ngước mắt nhìn lên mất hoặc mờ nếp nhăn ở trán .
- Khi nhe răng cười miệng méo sang bên lành
- Chụm miệng thổi lửa , huýt sáo khó khăn hoặc không làm được
- Bảo bệnh nhân thè lưỡi , lưỡi lện sang bên lành
2. Các phản xạ :
- Phản xạ mũi mi mắt bên liệt giảm
- Phán xạ xoáy óc mũi mi mắt bên liệt nhắm hơi chậm
- Dấu hiệu charlesbell +
3. Cảm giác :
- Vì số sợi thần kinh VII ngoại biên ít nên cảm giác ngoài da không bị rối loạn một số bệnh nhân cảm thấy tê cứng hoặc tê bì bên liệt
- Khi dung ngón tay ấn vào cơ mặt hoặc dùng âm thoa thử thấy cảm giác sâu bị rối loạn
- Biểu hiện mất vị giác / trước lưỡi
- Số ít trường hợp tăng thính lực do bị kích thích thần kinh
4. Tiến triển :
- Đối với liệt VII ngoại biên đơn thuần thì tiến triển tốt thường khỏi sau 70- 80%sau 2- 6 tuần điều trị Vật lý trị liệu . Trường hợp kéo dài lâu phương pháp điều trị nội khoa hoặc châm cứu kéo dài có thể để lại di chứng :
- Méo miệng nhẹ .
- Viêm giác mạc .
- Co cứng cơ mặt
5. Điều trị Vật Lý trị liệu – PHCN :
- Điều trị càng sớm càng càng tốt
- Tránh các kích thích mạnh
- Không bao giờ cố điều trị cho hết liệt mặt trong giai đoạn cấp tính .
6 . Phương pháp :
- Làm tăng cường tuần hoàn dinh dưỡng giảm co cứng cơ mặt bằng hồng ngoại Điện phân .
- Tăng trương lực cơ , phục hồi cơ mặt bị teo Bằng – Xoa bóp – điện xung dòng Dyamilamic , dòng kích thich Faradic
- Phục hồi chức năng cơ mặt bằng các bài tập vận động :
- Nhắm mở mắt .
- Tập dưỡn mày .
- Tập huýt sáo thổi lửa.súc miệng hơi.
- Cười nhếch miệng .mỉm môi.
- Tập đảo con mắt .
- Tập phát âm các chũ cái B , P , U , I , A
Điều trị kết hợp với bảo vệ mắt . nhỏ thuốc và mang kính râm .
Liệt mặt ngoại biên là bệnh thần kinh mà điều trị bằng phương pháp Vật Lý Trị Liệu – PHCN có kết quả cao . Vậy nên khi người bệnh có các triệu chứng của liệt mặt cần đến gặp thầy thuốc chuyên khoa VLTL – PHCN để được khám và lượng giá chức năng và đưa ra phương pháp điều trị càng sớm càng tốt.
